Grondbeleid
Inleiding
Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) verplicht gemeenten om in de begroting en jaarrekening een paragraaf over het grondbeleid op te nemen. De paragraaf grondbeleid in de jaarrekening en begroting is in samenhang met de nota Grondbeleid, een belangrijk instrument voor het sturen, beheersen en controleren van het grondbeleid. In artikel 16 van het BBV is bepaald waaruit de verplichte paragraaf grondbeleid ten minste dient te bestaan. Kort gezegd geeft de gemeenteraad in de paragraaf grondbeleid van de programmabegroting aan, wat het te voeren grondbeleid het komende jaar is om de ruimtelijke doelstellingen/opgaven van de gemeente Hilversum te realiseren. In de paragraaf grondbeleid van de eerstvolgende jaarrekening wordt vervolgens gerapporteerd wat er is gerealiseerd en hoe dit zich verhoudt tot de aanvankelijke voornemens uit de begroting.
Grondbeleid in Hilversum
De raad heeft op 12 december 2019 de nota Grond- en Vastgoedbeleid vastgesteld. Vastgoed- en grondtransacties zijn belangrijke instrumenten om de gemeentelijke doelstellingen te helpen realiseren. Gekozen is voor situationeel grond- en vastgoedbeleid: per situatie wordt voor de best passende strategie gekozen. Daarbij kan de rol van de gemeente variëren in een actieve, een regisserende of een faciliterende rol. De verbeteringen in de stad en voor de bewoners vormen het maatschappelijke rendement dat we nastreven. Op basis van dat uitgangspunt worden zorgvuldige afwegingen gemaakt voor financieel rendement en risicobeheersing.
Via deze nota maakt de gemeente Hilversum transparant op welke manier zij gebruikmaakt van het grondbeleid en de bijbehorende instrumenten.
Daarbij is aangegeven welke afwegingen de gemeente maakt bij haar rol in gebiedsontwikkeling. Er is een beslisboom opgenomen aan de hand waarvan de gemeente besluit om vastgoed te behouden, af te stoten of te verwerven.
Vastgoed
De gemeente Hilversum wil tot een vastgoedportefeuille komen die weliswaar kleiner van omvang zal zijn, maar maatschappelijk van grote betekenis kan zijn omdat bewust is gekozen voor het behouden of verwerven van objecten.
Op basis van onderstaande stellingen wordt bepaald welke objecten behoren tot de voorraad kernvastgoed en ondersteunend vastgoed:
- Panden en grond die niet bijdragen aan gemeentelijke doelstellingen worden afgestoten.
- Panden en grond met maatschappelijk nut worden behouden en daarbij wordt gekozen voor een actieve aanpak.
- Panden en grond die een strategische positie innemen voor het realiseren van gemeentelijke doelstellingen worden verworven (koop of huur).
Uitvoering grondbeleid 2021
Rapportages
De gemeente Hilversum actualiseert jaarlijks de grondprijzen in overeenstemming met het geldende grondbeleid. De memo grondprijzen 2021 wordt u in december 2020 aangeboden. De jaarlijkse actualisatie grondexploitaties verwachten wij u, zoals gebruikelijk, voor het zomerreces aan te bieden.
Grondexploitaties
Per 1 januari 2020 zijn er twee lopende grondexploitaties: Anna’s Hoeve Bouwplan en Egelshoek. Op basis van de actualisatie van de grondexploitaties 2020 (het Raadsbesluit van 6 mei 2020), is de verwachting dat de grondexploitatie Egelshoek wordt afgesloten in 2020 en Anna’s Hoeve Bouwplan in 2022. De gemeente Hilversum verwacht dat de grondexploitatie Anna’s Hoeve, in 2022 met een positief resultaat van € 4.719.000 wordt afgesloten. In 2019 is bij de jaarstukken op grond van de verordening in het BBV een tussentijdse winst genomen van negatief € 76.000. De verwachting is dat de grondexploitatie Egelshoek in 2020 met een verlies van € 3.130.000 zal worden afgesloten. De contante waarde van dit verlies bedraagt per 1 januari 2020 € 3.069.000 welk bedrag in 2020 beschikbaar is in de voorziening planexploitaties.
De fiscale winst voor het begrotingsjaar 2021 wordt ingeschat op € 347.000, de bijbehorende verschuldigde vennootschapsbelasting ad € 62.000 is verwerkt in de programmabegroting 2021.
De gemeenteraden van Hilversum, Laren en Gooise Meren hebben op 18 december 2017 de Intergemeentelijke grondexploitatie Crailo vastgesteld.
Voor de samenwerking is op 1 mei 2018 een gezamenlijke privaatrechtelijke entiteit ingericht, GEM Crailo BV. De kapitaals-/risicodeelname voor de gemeente Hilversum, Gooise Meren, Laren bedraagt respectievelijk 45%, 45% en 10%.
Ontwikkelingen
De volgende ontwikkelingen spelen in 2021:
- Anna’s Hoeve: Opleveren van de laatste gronden en afgeven van de laatste omgevingsvergunningen voor de bouwprojecten.
- Stationsgebied: Openen van een grondexploitatie voor het Stationsplein en voorzetten van het verwerven van panden en gronden aan de Koninginneweg.
- Postcodegebied 1221: Toetsen van de door ontwikkelaars opgestelde plannen voor de ontwikkellocaties en vaststellen van het nieuwe bestemmingsplan. Verwerven van panden aan de Larenseweg.
- Crailo: Overdragen van de gronden aan de Gemeentelijke exploitatie maatschappij (GEM) en vaststellen van het nieuwe bestemmingsplan.
- Arenapark: Uitwerken stedenbouwkundig- en beeldkwaliteitsplan volgend op het masterplan.
- Circusterrein: Onderzoeken van de mogelijkheden van dit terrein.
- Orchideegebied: Onderzoeken van de mogelijkheden van dit terrein.
- Verder ontwikkelen van instrumenten voor de financiële beheersbaarheid van projecten, zoals portfolio- en projectmanagement.
Nieuw grondbeleid
In 2021 zal nieuw grondbeleid van kracht zijn. Dit grondbeleid moet de mogelijkheid bieden om beter per situatie gebruik te kunnen maken van de verschillende vormen (actief/facilitair/tussenvorm). Hiertoe wordt een model ontwikkeld zodat situationeel bepaald kan worden welke vorm optimaal bij de doelstelling past.
Gronduitgifte: verkoop/ erfpacht
Wij verwachten in 2021 grond in Anna’s Hoeve te verkopen. Deze verwachting komt voort uit de actualisatie grondexploitaties 2020. Wij verwachten in 2021 geen grond in erfpacht uit te geven.
Exploitatieplannen / anterieure overeenkomsten
De gemeente is in beginsel verplicht om bij het vaststellen van een bestemmingsplan een exploitatieplan vast te stellen. Hiervan kan een gemeente afzien als zij de door haar te maken kosten op een andere manier kan verhalen. Bij alle betreffende bestemmingswijzigingen zijn of worden afspraken gemaakt met de betrokkenen over dit kostenverhaal. In 2021 zal meer gebruik gemaakt gaan worden van het instrument anterieure overeenkomst bij ruimtelijke ontwikkelingen dan voorheen.
Verkoop niet-strategisch bezit
Voor 2021 is er € 250.000 in de exploitatie verwerkt als winst op de verkoop van niet-strategisch bezit.